Cytadela we Lwowie
Wieża maksymiliańska w cytadeli lwowskiej | |||
Państwo | Ukraina | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | |||
Adres | вул. Грабовского, 11 (główny korpus) | ||
Typ budynku | cytadela | ||
Architekt | K. Ressig, A. Wondraschko | ||
Rozpoczęcie budowy | 1852 | ||
Ukończenie budowy | 1854 | ||
Położenie na mapie Lwowa | |||
Położenie na mapie Ukrainy | |||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego | |||
49°50′08,08″N 24°01′25,58″E/49,835578 24,023772 | |||
|
Cytadela we Lwowie – cytadela wzniesiona przez austriackie władze zaborcze w latach 1852–1854 według projektu K. Ressiga i A. Wondraschki w południowej części Lwowa, w obrębie ówczesnych ulic: Pełczyńskiej i Mochnackiego.
Cytadela miała być pierwszym elementem systemu fortyfikacji otaczających całe miasto.
Historia
Teren, na którym jest położona cytadela lwowska, stanowi wzniesienie o trzech wierzchołkach (góry: Kalecza, Pełczyńska i Szembeka).
W 1607 powstał projekt otoczenia przedmieść lwowskich systemem fortyfikacji, wśród których szczególną rolę miały odgrywać te na Górze Kaleczej. Projekt okazał się zbyt kosztowny i nie doczekał się realizacji, za to obszar niedoszłych obwarowań zaczął być z czasem zabudowywany letnimi domkami lwowskich patrycjuszy, a następnie rezydencjami mieszczańskimi i ziemiańskimi, m.in. Bożków, Tołłoczków, Ostrogórskich; miał tu też swą siedzibę XVII-wieczny poeta, kronikarz i burmistrz miasta w jednej osobie – Józef Bartłomiej Zimorowic.
W 1672 w czasie oblężenia Lwowa Turcy z tych wzgórz prowadzili ostrzał miasta.
W 1791 teren zakupił lwowski kolekcjoner i mecenas sztuki, dr Stanisław Wronowski. Od tego momentu miejsce to zaczęto określać mianem Gór Wronowskich.
W 1848 po uśmierzeniu rewolucji Austriacy podjęli decyzję o zbudowaniu twierdzy mającej być punktem oparcia dla władz na wypadek buntu ludności. W latach 1852–1854 zbudowali w tym miejscu gmach koszarowy, otoczony rowem i czterema flankującymi je ceglanymi bastionami.
W cytadeli mieściły się austriackie, a w okresie międzywojennym polskie koszary wojskowe. Po powstaniu styczniowym przejściowo mieściło się w niej więzienie a podczas okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej – obóz koncentracyjny, w którym zamordowano kilka tysięcy jeńców wojennych.
Po wojnie w obiektach cytadeli stacjonowało wojsko.
Od lat 90. XX w. teren cytadeli jest dostępny dla ogółu, a w jej budynkach znalazły siedzibę różne instytucje cywilne.
W ostatnim czasie (po 2005) pojawił się pomysł przebudowy cytadeli na kompleks hotelowy[1].
Opis
Cytadela zajmuje obszar nieregularnego czworoboku, porośniętego drzewami, częściowo zagospodarowanego jako Park Cytadela. W centrum terenu znajduje się duży, wydłużony budynek koszar z półkolistym ryzalitem centralnym, flankowany dwiema masywnymi, czworobocznymi wieżami na osiach skrajnych.
Przed koszarami rozciąga się duży plac, używany dawniej do apeli, parad i musztr.
W narożach Cytadeli, w pobliżu stromych krawędzi wzniesienia znajdują się cztery wieże maksymiliańskie, zbudowane z czerwonej cegły, otoczone fosami i umocnieniami ziemnymi.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Duet Architekci: Cytadela we Lwowie - Zagospodarowanie terenu. [dostęp 2009-12-26]. (pol.).
Bibliografia
- Ryszard Chanas, Janusz Czerwiński, Lwów, Przewodnik turystyczny, wyd. Ossolineum 1992, Wrocław, ISBN 83-04-03913-3
- Aleksander Medyński, Lwów. Przewodnik dla zwiedzających miasto, wyd. nakładem autora, Lwów 1937
- GrzegorzG. Rąkowski GrzegorzG., LWÓW. Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Część IV, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, ISBN 978-83-89188-70-0, OCLC 297704281 .
Linki zewnętrzne
- Artykuł Stanisława Kobielskiego o Cytadeli we Lwowie oraz fotografie Grażyny Basarabowicz
- projekt Lwowska Cytadela w serwisie Interaktywny Lwów
- p
- d
- e