Cerkiew Kwetera

Cerkiew Kwetera
კვეტერის ეკლესია
Ilustracja
Cerkiew Kwetera w 2020 roku
Państwo

 Gruzja

Miejscowość

okolice Achmety

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Gruziński Kościół Prawosławny

Historia
Data zakończenia budowy

X wiek

Położenie na mapie Gruzji
Mapa konturowa Gruzji, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Kwetera”
Ziemia42°03′23,3″N 45°05′58,3″E/42,056472 45,099528
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Kwetera (gruz. კვეტერის ეკლესია, trb. kweteris eklesia) – świątynia Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego znajdująca się w zachodniej części regionu Kachetia we wschodniej Gruzji, będąca częścią wzniesionej w X wieku Twierdzy Kwetera.

Od 2007 roku budynek figuruje na gruzińskiej liście informacyjnej – liście obiektów, które Gruzja zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia na listę światowego dziedzictwa UNESCO na podstawie zaproponowanych kryteriów kulturowych III i IV[1].

Architektura

Cerkiew Kwetera znajduje się na szczycie wzgórza w obrębie murów X-wiecznej twierdzy o tej samej nazwie. Wzniesiona została z ciosanego tufu wapiennego zwanego szirimi. Jest budowlą centralną wzniesioną na planie tetrakonchy(inne języki) – krzyża z czterema absydami i czterema niszami (wnękami) pomiędzy nimi tworzącymi kształt gwiazdy o ramionach różnej długości. Każda absyda ma przęsła w kształcie łuków pełnych, a w narożach każdej nawy (pomiędzy absydami a wnękami) znajdują się po trzy półkolumny. Profile impostów podkopułowych, absyd oraz w narożach świątyni charakteryzuje powtarzający się motyw[1].

Część środkowa na przecięciu naw kryta jest kopułą z sześcioma otworami okiennymi – po jednym od strony wschodniej i zachodniej oraz po dwa od północy i południa. Absydy oraz narożne wnęki również je posiadają, przy czym w prezbiterium znajdują się trzy otwory okienne. Wejścia do świątyni znajdują się w absydzie południowej oraz zachodniej[1].

W prezbiterium zachował się kamienny ołtarz[1].

Absydy od zewnątrz są pięciościenne z fasetami ozdobionymi łukami, zaś narożne nisze mają przekrój 3/4 okręgu. Świątynia kryta jest dachem kopułowym wykonanym ze szkliwionej dachówki barwy niebieskiej[1]. Bęben kopuły zdobi z zewnątrz dwanaście łuków[1].

Cerkiew porównywana jest z podobnymi zabytkami na terenie Gruzji, takimi jak Monastyr Dżwari koło Mcchety czy kościół kopułowy w zespole Monastyru Dzweli Szuamta(inne języki) koło stolicy Kachetii, miasta Telawi[1]. Pewne podobieństwo występuje również między Cerkwią Kwetera a kościołami ormiańskimi na terenie Turcji – Kościołem Krzyża Świętego(inne języki) na wyspie Akdamar oraz Monastyrem Waragawank(inne języki)[1].

Galeria

  • Plan świątyni
    Plan świątyni
  • Cerkiew Kwetera w 2010 roku
    Cerkiew Kwetera w 2010 roku
  • Wnętrze kopuły świątyni (2012)
    Wnętrze kopuły świątyni (2012)
  • Prezbiterium (2012)
    Prezbiterium (2012)
  • Jedna z nisz (2012)
    Jedna z nisz (2012)
  • Detale elewacji (2014)
    Detale elewacji (2014)

Przypisy

  1. a b c d e f g h UNESCO World Heritage Centre, Kvetera Church [online], whc.unesco.org, 24 października 2007 [dostęp 2024-05-23]  (ang.).