Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jeleniej Górze
A/4954/715 z dnia 26.09.1960. | |||||||||||||||
cerkiew parafialna | |||||||||||||||
Cerkiew od frontu | |||||||||||||||
Państwo | Polska | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||
Adres | ul. 1 Maja 40 | ||||||||||||||
Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Diecezja | |||||||||||||||
Wezwanie | Świętych Apostołów Piotra i Pawła | ||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 29 czerwca/12 lipca | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Jeleniej Góry | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |||||||||||||||
50°54′11,1″N 15°44′31,2″E/50,903083 15,742000 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Strona internetowa |
Cerkiew pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła – prawosławna cerkiew parafialna w Jeleniej Górze. Należy do dekanatu Lubin diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Położenie
Cerkiew znajduje się w centrum miasta, przy ulicy 1 Maja 40.
Historia
Dawny barokowy kościół Najświętszej Maryi Panny. Wzmiankowany w 1453, zniszczony w czasie wojny trzydziestoletniej.[1] Wzniesiony w I połowie XVIII w. na fundamentach starszego obiektu. Została odbudowana w latach 1737-1738 przez Caspra Jentscha.[2] Do 1925 użytkowany przez rzymskich katolików, następnie przekazany władzom miejskim. Oddany w 1948 w użytkowanie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego; pierwsza Święta Liturgia została odprawiona w pięć lat później. Wyposażenie cerkwi z lat 1948–1952 zgodne z obrządkiem lub przywiezione ze zniszczonych cerkwi na Chełmszczyźnie. Ikonostas dotarł do świątyni z Hrubieszowa z inicjatywy ks. Stefana Bieguna. W zewnętrzne mury cerkwi wmurowane są dobrze zachowane dwa krzyże kamienne z rytami broni (łuk i miecz). Krzyże te nazywane są często krzyżami pokutnymi, co jednak nie ma podstaw w dowodach ani badaniach, a jest oparte jedynie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne krzyże monolitowe, zwłaszcza te z rytami broni, o których pochodzeniu nie zachowały się żadne informacje, są krzyżami pokutnymi (pojednania)[3], chociaż w rzeczywistości powód fundacji takich krzyży może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża. Niestety hipoteza ta stała się na tyle popularna, że zaczęła być odbierana jako fakt i pojawiać się w lokalnych opracowaniach, informatorach czy przewodnikach jako faktyczna informacja, bez uprzedzenia, że jest to co najwyżej luźny domysł bez żadnych bezpośrednich dowodów.
W drugiej dekadzie XXI w. cerkiew została gruntownie wyremontowana[4].
Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 26 września 1960 pod nr A/4954/715[5].
Galeria
-
Widok ogólny cerkwi -
Portal -
Krzyże pokutne na bocznej ścianie -
Widok ogólny wnętrza -
Ikonostas -
Golgota
Przypisy
- ↑ Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 126. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ Cerkiew prawosławna Apostołów Piotra i Pawła – Marienkirche. na str. polska-org.pl
- ↑ Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej – historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11–12 (wrzesień–grudzień 2010), s. 32–37, 2010.
- ↑ ks. Bazyli Sawczuk: Prace konserwatorskie w Jeleniej Górze. diecezjawroclawsko-szczecinska.pl, 17 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-18].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 .
Bibliografia
- M. Bołtryk, Perełka w centrum miasta, Przegląd Prawosławny, nr 1 (199), styczeń 2002, ISSN 1230-1078, ss. 14–15
Linki zewnętrzne
- Strona parafii prawosławnej w Jeleniej Górze