Carl Luython

Carl Luython, także Charles, Carolus lub Karel Luyton, Luton, Leuthon^[1] (ur. około 1556 w Antwerpii, zm. w sierpniu 1620 w Pradze^[1][2]) – franko-flamandzki kompozytor.

Jako młodzieniec był członkiem chóru cesarskiego na dworze cesarskim w Wiedniu^[1][2], tam do grona jego nauczycieli mogli należeć Jacobus Vaet i Philippe de Monte^[1]. Skomponował dwie msze dla cesarza Maksymiliana II^[2]. W 1571 roku wyjechał do Włoch, od 1576 roku przebywał ponownie na dworze cesarskim w Wiedniu i Pradze, gdzie był członkiem zespołu instrumentalnego, a od 1577 roku również nadwornym organistą^[1][2]. W 1596 roku objął stanowisko pierwszego organisty nadwornego oraz nadwornego kompozytora^[1][2]. Po śmierci cesarza Rudolfa II w 1612 roku utracił posadę i popadł w kłopoty finansowe, zmarł w biedzie^[1][2].

Opublikował księgę madrygałów (Wenecja 1582), ponadto Popularis anni jubilus na 6 głosów (Praga 1587), Selectissimarum sacrarum cantonium na 6 głosów (Praga 1603), Opus musicum in Lamentationes Hieremiae prophetae na 6 głosów (Praga 1604) i Liber primus missarum na 3–7 głosów (Praga 1609)^[2].

Jego motety i msze reprezentują typową polifonię niderlandzką 2. połowy XVI wieku^[1]. W swoich nielicznych utworach organowych wykorzystywał jako jeden z pierwszych kompozytorów styl fugowany, rozwinięty dopiero w dojrzałym baroku^[1]. Największą popularnością cieszyła się jego wielokrotnie publikowana Fuga suavissima^[1][2], złożona z trzech części, gdzie w każdej imitacje jednej frazy tematycznej przeplatane są fragmentami o charakterze wirtuozowskim^[1].

Według informacji przekazanej przez Michaela Praetoriusa miał skonstruować instrument klawiszowy wyposażony w trzy klawiatury, z których każda pozwalała na wygranie dźwięków jednej z trzech skal: diatonicznej, chromatycznej lub enharmonicznej^[2].

• Carl Luython – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project