Amnicolidae

Amnicolidae
Tryon, 1863
Ilustracja
Rysunek muszli Amnicola dalli z wieczkiem
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Caenogastropoda

Rząd

Littorinimorpha

Nadrodzina

Truncatelloidea

Rodzina

Amnicolidae

Typ nomenklatoryczny

Amnicola A. Gould & Haldeman, 1840

Synonimy
  • Amnicolinae Tryon, 1863[1]
  • Erhaiini G.M. Davis & Y.-H. Kuo, 1985[1]
  • Kolhymamnicolidae Starobogatov, 1983[1]
  • Lyogyrinae Pilsbry, 1916[1]
  • Parabythinellinae Radoman, 1976[1]
  • Pseudobythinellini G.M. Davis & C.-E. Chen, 1992[1]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Amnicolidae – zróżnicowana rodzina ślimaków z podgromady przodoskrzelnych, grupująca małe gatunki słodkowodne. Liczy około 130 gatunków, w tym około 40 współcześnie występujących[1]. Przez długi czas była ujmowana przez systematyków jako podrodzina w rodzinie źródlarkowatych, dopiero w podziale mięczaków zaproponowanym przez Boucheta i Rocroi wyodrębniono je w osobną rodzinę[2].

Cechy morfologiczne

Ślimaki małe lub średniej wielkości, muszle stożkowate, jajowate lub jajowato stożkowate, o wzniesionej skrętce. Wieczko mocne, zwapniałe, o koncentrycznych liniach przyrostów.

Występowanie

Przedstawiciele Amnicolidae występują w słodkich wodach śródlądowych Europy, Azji, Afryki, Ameryki Północnej. W Polsce reprezentowane przez jeden gatunek: sadzawczaka drobnego (Marstoniopsis insubrica syn. Marstoniopsis scholtzii)[3].

Biologia i ekologia

Zajmowane siedliska

Zasiedlają różne typy wód (drobne cieki, rzeki, stawy, jeziora, zbiorniki zaporowe) i różne typy podłoży (od mulistych po kamieniste, także hydrofity). Występują płytko w litoralu, niektóre także głębiej – w profundalu[4].

Odżywianie

Filtratorzy i zdrapywacze, odżywiający się glonami peryfitonowymi i fitoplanktonem.

Podział systematyczny

Do rodziny Amnicolidae należą następujące występujące współcześnie rodzaje:

  • Amnicola A. Gould & Haldeman, 1840 – rodzaj typowy
  • Colligyrus Hershler, 1999
  • Dasyscias F.G. Thompson & Hershler, 1991
  • Kolhymamnicola Starobogatov & Budnikova, 1976
  • Lyogyrus Gill, 1863
  • Marstoniopsis van Regteren Altena, 1936
  • Moria Kuroda & Habe, 1958
  • Parabythinella Radoman, 1973
  • Rachipteron F.G. Thompson, 1964
  • Taylorconcha Hershler, Frest, Johannes, Bowler & F.G. Thompson, 1994

oraz rodzaje wymarłe:

  • Kangxianospira F. Guo, 1982
  • Luofuspira W. Yü, 1977
  • Mesopyrgium Yen & Reeside, 1946
  • Pachychiloides Wenz, 1939
  • Protamnicola Yen, 1946
  • Pycnanema H.-Z. Pan, 1980
  • Reesidella Yen, 1953
  • Sagia Yen, 1952
  • Stantonogyra Yen, 1946
  • Subtilistriata H.-Z. Pan, 1980
  • Triasamnicola Yen & Reeside, 1946
  • Trochispira Yen, 1954
  • Yongkangia W. Yü, 1980

Obecnie w obrębie rodziny Amnicolidae nie wyróżnia się podrodzin[1]. Włączane do tej rodziny jeszcze na początku XXI wieku podrodziny Baicaliinae i Emmericiinae[2] zostały podniesione do rangi osobnych rodzin Baicaliidae[5] i Emmericiidae[6].

Przypisy

  1. a b c d e f g h MolluscaBase eds., Amnicolidae Tryon, 1863, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-10]  (ang.).
  2. a b Bouchet P. & Rocroi J.-P., Classification and nomenclatory of gastropod families, „Malacologia”, 47 (1–2), 2005, s. 1–397 .
  3. Piechocki A. 1979. Mięczaki (Mollusca), Ślimaki (Gastropoda) W: Fauna słodkowodna Polski 7. PWN, Warszawa; s. 77–79.
  4. Sitnikova T. Ja., Szimarajew M.N. 2001. O glubokowodnych “karliczkach” i „gigantach” sredi bajkalskich endemicznych gastropod. Żurnal Obszczej Biologii, 62: 226–238.
  5. MolluscaBase eds., Baicaliidae P. Fischer, 1885, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-10]  (ang.).
  6. MolluscaBase eds., Emmericiidae Brusina, 1870, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-10]  (ang.).

Bibliografia

  • Piechocki A. 1979. Mięczaki (Mollusca), Ślimaki (Gastropoda) W: Fauna słodkowodna Polski 7. PWN, Warszawa.

Linki zewnętrzne

  • Rodzina Amnicolidae w EoL Encyclopedia of Life, dostęp: 15 kwietnia 2014.
  • Rodzina Amnicolidae w NCBI NCBI, dostęp: 15 kwietnia 2014.
  • Rodzina Amnicolidae w WoRMS World Register of Marine Species, dostęp: 15 kwietnia 2014.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 4814901
  • GBIF: 4305027
  • identyfikator iNaturalist: 85575
  • ITIS: 70746
  • NCBI: 111534
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 119152
  • CoL: 7NFWD