10 marek 1943
Dane podstawowe | |
Emitent | Starszeństwo Żydów w Łodzi |
---|---|
Nominał | 10 marek |
Rocznik | 1943 |
Emisja | |
Mennica | I Wydział Metalowy |
Data emisji | 27 grudnia 1943 |
Data wycofania | 1944 |
Projektant | Pinkus Szwarc |
Opis fizyczny | |
Masa | ~1,7 g (elektron), |
Średnica | ~28,3 mm ((elektron), |
Grubość | ~1,9 mm (elektron), |
Materiał | elektron, |
Rant | gładki |
Stempel | zwykły |
Uwagi | moneta obiegowa |
10 marek 1943 – moneta dziesięciomarkowa getta łódzkiego, bita w aluminium i elektronie, wprowadzona do obiegu 27 grudnia 1943 r.[1]
Awers
Na tej stronie umieszczono gwiazdę Dawida, pod nią, z prawej strony napis „GETTO”, poniżej rok 1943, dookoła otok dwukreskowy, przeplatany gwiazdkami[1].
Rewers
W centralnej części umieszczono nominał 10, pod nim napis „MARK”, na nominale falująca wstęga z napisem: „QUITUNG ÜBER”, dookoła otokowo napis „DER AELTESTE DER JUDEN •IN LITZMANNSTADT•”[1].
Opis
Moneta była bita na terenie getta, w I Wydziale Metalowym (niem. Metallabteillung I) mieszczącym się przy ul. Łagiewnickiej 63[2], w elektronie lub aluminium, na krążku o średnicy ~28,3 mm, masie ~1,7 grama (elektron) lub 2,6–3,4 grama (aluminium), z rantem gładkim[1][3]. Ze względu na duży nakład, do bicia dziesięciomarkówek wykorzystywano kilka par stempli. Liczę rozpoznanych odmian monet i stempli przedstawiono w tabeli:
Liczba odmian stempli[1] | Liczba odmian monet[1] | |
---|---|---|
10 marek 1943 elektron | 3 dla awersu, 3 dla rewersu | 4 |
10 marek 1943 aluminium | 20 stempli awersu i rewersu | 18 |
W wielu opracowaniach, zarówno z lat siedemdziesiątych XX w. jak i współczesnych, monety bite w aluminium na cienkich krążkach (1,6–1,7 mm) i na grubych krążkach (2,1–2,2 mm), traktowane są jako odmiany[3].
W katalogach dwudziestowiecznych podawany jest nakład wszystkich odmian wynoszący 100 000 sztuk, jednak ostatni wpis w Kronice Getta Łódzkiego z dnia 28 lutego 1944 r., dotyczący dziesięciomarkówek, informuje o ponad 2 000 000 sztuk nakładu tej monety[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f JacekJ. Sarosiek JacekJ., Monety getta łódzkiego 1940-1944, 2015, s. 93-163 .
- ↑ JacekJ. Sarosiek JacekJ., Monety łódzkiego getta 1940-1944, 2015, s. 18-19 .
- ↑ a b JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003, s. 129 .
- ↑ JacekJ. Sarosiek JacekJ., Monety Getta Łódzkiego, 1940–1944, s. 16-17 .