Tabaksnecrosevirus

Het tabaksnecrosevirus (TNV) is een RNA-virus in het geslacht necrovirussen onder de familie tombusviridea[1] dat de tabaksplant (Nicotiana tabacum) kan infecteren.

Naast de tabaksplanten kan het veel ander planten infecteren, waarbij de veroorzaakte ziekte soms unieke namen hebben. In tulpen (Tulipa) wordt de ziekte bijvoorbeeld Augustaziekte genoemd[2] en in aardappelen (Solanum tuberosum) wordt het de ABC ziekte genoemd[3][4]. Naast tabaksplanten, tulpen en aardappelplanten kan het virus ook sla (Lactuca)[5], tuinkers (Lepidium sativum)[5], kool (Brassica oleracea)[5], mungbonen (Phaseolus aureus)[5], oosterse wingerd (Parthenocissus tricuspidata)[5], sojabonen (Acta Phytopathologica Sinica)[6] en Nicotiana benthamiana[7] infecteren, en mogelijk ook andere planten.[8]

Het virus kan onderverdeeld worden in 2 serotypes en 7 stammen; serotype A met stammen a, b, c, f & s en serotype D met stammen d & e.[9]

Twee aardappel knollen van het ras Melody die geïnfecteerd zijn met het Tabaksnecrosevirus. Op de knollen zijn zwartbruine plekken te zien die zo hart als steen zijn. Bij een knol is de vlek vormloos die ongeveer een derde van de knol beslaat en bij de tweede knol is het een circle vormige vlek die ongeveer een zestiende deel van de knol beslaat.
TNV symptoom B in aardappelen van het ras Melody; ingezonken zwartbruine plekken en uitdroging. De zwartbruine plekken zijn zo hard als steen.

In aardappelen wordt het de ABC ziekte genoemd vanwege de drie symptomen die het virus in de knollen veroorzaakt te beginnen bij symptoom A; uitpuilende blazen, wat tijdens de bewaring van knollen na het oogsten overgaat in symptoom B; ingezonken zwartbruine gekleurde plekken en uitdroging en symptoom C; op schurft lijkende stervormige barsten.[3][4][10]

Infectie

Infectie van het virus wordt gedaan door middel van zöosporen van Olpidium brassicae[4] of Olpidium virulentus[11], aan elkaar verwante bodemschimmels die soms als één soort en soms als aparte soorten worden gezien.[12] het is daarom niet duidelijk welke soort precies zorgt voor de besmetting.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ (en) Félix, M. R., Varanda, C., & Clara, M. I. (December 2012); Biology and molecular characterization of necroviruses affecting Olea europaea L.: a review. European Journal of Plant Pathology (113) 2012.
  2. ↑ Stijger, I., I. Pennock; T. Derks; V. Bijman; M. Lemmers(September 2006).  Epidemiologie en beheersing van Augustaziek in tulp WUR Edepot 2006.
  3. ↑ a b (en) Beuch, U., Persson, P., Edin, E., & Kvarnheden, A.(2014).  Necrotic diseases caused by viruses in Swedish potato tubers. Plant Pathology (63) 2014.[dode link]
  4. ↑ a b c Aardappel ziektenboek: ziekten, plagen en beschadigingen. Aardappelwereld, Den Haag (2008). ISBN 978-90-802036-6-2.
  5. ↑ a b c d e Kassanis, B., MacFarlane, I. (1965); Interaction of virus strain, fungus isolate, and host species in the transmission of tobacco necrosis virus. Virology (26) 1965.
  6. ↑ (en) I De-hui, LI Jiang, CAO Chun, HAN Cheng-gui, LI Da-wei, YU Jia-lin, ZHOU Xue-ping (2007). Characterization of Tobacco necrosis virus A, an isolate infecting soybean(Glycine max)[dode link]. Acta Phytopathologica Sinica (37) 2007]
  7. ↑ (en) Xi, D., Li, J., Han, C.G., Li, D.W., Yu, J.L. and Zhou, X.P. (2008). Complete nucleotide sequence of a new strain of Tobacco necrosis virus A infecting soybean in China and infectivity of its full-length cDNA clone. Virus Genes (36) 2008.
  8. ↑ (en) D.S. Teakle; A.A. Brunt, Tobacco necrosis necrovirus. Plant Viruses Online (1990). Gearchiveerd op 19-7-2020. Geraadpleegd op 20-11-2020.
  9. ↑ (en) Babos, P., & Kassanis, B.(Juli 1963). Serological Relationships and Some Properties of Tobacco Necrosis Virus Strains. Journal of General microbiology 1963.
  10. ↑ Noordam, D. (November 1957). Tabaksnecrosevirus in samenhang met een oppervlakkige aantasting van aardappelknollen. Tijdschrift Over Plantenziekten (63) 1957.
  11. ↑ (en) Sasaya, T., & Koganezawa, H. (2006). Molecular analysis and virus transmission tests place Olpidium virulentus, a vector of Mirafiori lettuce big-vein virus and tobacco stunt virus, as a distinct species rather than a strain of Olpidium brassicae. Journal of General Plant Pathology Journal of General Plant Pathology (72) 2006.
  12. ↑ (en) Lay, C.-Y., Hamel, C., & St-Arnaud, M. (2018). Taxonomy and pathogenicity of Olpidium brassicae and its allied species. Fungal Biology 122 (6) 2018.