Spiegel im Spiegel

Componist

Arvo Pärt

Gecomponeerd voor

viool en piano

Compositiedatum

1978

Portaal

Klassieke muziek

Spiegel im Spiegel is een eigentijds klassieke muziekstuk dat in 1978 werd geschreven door de Estse componist Arvo Pärt.

Het stuk is oorspronkelijk een compositie voor viool en piano in de voor Pärt typerende tintinnabuli-stijl. De melodische vioolpartij beweegt zich diatonisch in stapsgewijze bewegingen, terwijl de piano voortdurend een arpeggio vormt met de tonische drieklank. Het stuk is geschreven in een 6/4-maat en de toonsoort is F majeur. Het geheel beweegt zich voort in een langzaam en meditatief tempo. Spiegel im Spiegel is een voorbeeld van minimalistische muziek.

Hoewel Spiegel im Spiegel oorspronkelijk voor viool en piano geschreven is, wordt de viool vaak vervangen door een cello of altviool. Ook zijn er versies met contrabas, klarinet, hoorn, fluit, fagot, harp en percussie.

De titel van het stuk komt uit het Duits en betekent letterlijk "spiegel(s) in de spiegel". Het Duitse woord Spiegel kan zowel op het enkelvoud als het meervoud slaan. De titel verwijst naar het oneindige beeld dat ontstaat wanneer men kijkt in twee tegenover elkaar opgestelde spiegels.

In 2020, 2021 en 2022 stond Spiegel im Spiegel op de eerste plaats in de Klara Top 100 van de klassieke VRT-zender Klara.^[1] In 2023 stond het nummer op de tweede plaats.^[2] In de allereerste Klassieke Top 400 van NPO Klassiek (tot 2023: NPO Radio 4) eindigde de compositie in 2013 op de tweede plaats, na de Matthäus-Passion van Bach. In de jaren daarna stond het nummer telkens op de derde of vierde plaats, met uitzondering van 2022, toen het 'slechts' op de zevende plaats eindigde.

Adaptaties voor film en televisie (selectie)

Het stuk is gebruikt als filmmuziek in onder andere:^[3]

Mother Night (1996), Amerikaanse speelfilm
Wit (2001), Amerikaanse speelfilm
Éloge de l'amour (2001), Franse speelfilm
La Chambre des officiers (2001), Franse speelfilm
Gerry (2002), Amerikaanse speelfilm
Heaven (2002), speelfilm (internationale coproductie)
Swept Away (2002), Italiaans-Britse speelfilm
The Century of the Self (2002) BBC-documentaire
Touching the Void (2003), docudrama (internationale coproductie)
Soldados de Salamina (2003), Spaanse speelfilm
Auschwitz: The Nazis and 'The Final Solution' (2005) zesdelige BBC-documentaire (op PBS uitgezonden als Auschwitz: Inside the Nazi State)
Elegy (2008), Amerikaanse speelfilm
The Secret Life of Chaos (2010) BBC-documentaire
Burning Man (2011), Australische speelfilm
Silent House (2011), trailer van Amerikaanse speelfilm
About time (2013), Britse filmkomedie
The East (2013), Brits-Amerikaanse speelfilm
Movie 43 (2013), Amerikaanse filmkomedie
Gravity (2013) trailer van Amerikaans-Britse speelfilm^[4]
Hoje Eu Quero Voltar Sozinho (2014), Braziliaanse speelfilm
As Mil e Uma Noites (2015), Portugees-Frans-Duits-Zwitserse filmtrilogie (deel 1: 'O Inquieto')
Foxtrot (2017), Israëlisch-Duits-Frans-Zwitserse speelfilm
'Whenever You're Ready' (2020), laatste aflevering van het vierde seizoen van de Amerikaanse tv-serie The Good Place
You Won't Be Alone (2022), speelfilm (internationale coproductie)
'International Break' (2023), tiende aflevering van het derde seizoen van de Amerikaanse tv-serie Ted Lasso

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Klara Top 100: De volledige lijst. Klara - Blijf verwonderd (21 februari 2021). Gearchiveerd op 28 februari 2021. Geraadpleegd op 25 februari 2021.
↑ Klare top 100, op klara.be, geraadpleegd op 3 december 2023.
↑ Deze paragraaf of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Spiegel im Spiegel op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar..
↑ (en) Arvo Pärt’s Spiegel im Spiegel in the trailer of Alfonso Cuarón's Gravity. Universal Edition (22-07-2013). Geraadpleegd op 10-03-2019.