Protolabis

Protolabis
Status: Uitgestorven
Fossiel voorkomen: Vroeg- tot Laat-Mioceen
Schedel van Protolabis gracilis
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Mammalia (Zoogdieren)
Orde:Artiodactyla
Familie:Camelidae
Geslacht
Protolabis
Cope, 1876
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Zoogdieren

Protolabis[1][2] is een geslacht van uitgestorven kameelachtigen, die endemisch waren in Noord-Amerika. Het leefde van het Boven-Oligoceen tot het Boven-Mioceen, 20.4 tot 5.3 miljoen jaar geleden, bestaande ongeveer 15 miljoen jaar. De fossiele verspreiding is wijdverbreid van Nicaragua in Midden-Amerika tot Montana en in de hele westelijke Verenigde Staten.

Kenmerken

Dit dier leek veel op de huidige guanaco, maar het formaat moest groter zijn en de lichaamsverhoudingen waren robuuster. Aangenomen wordt dat de grootste soort een halve ton kan wegen (een grootte die sterk lijkt op die van de huidige dromedarissen).

Protolabis bezat enkele primitieve kenmerken die deden denken aan de oude kameelachtige Poebrotherium[3][4][5]. Het behield drie bovenste snijtanden en alleen de derde was hoektandvormig. De bovenste vierde premolaar was een kleine, puntige, afgeplatte kegel. De bovenmolaren hadden een hogere kroon dan die van Poebrotherium, maar bezaten nog langwerpige wortels. De nek was korter dan die van de huidige lama's, de benen waren relatief kort in vergelijking met de huidige kameelachtigen en de voet was iets langer en slanker dan de hand. De metapoden waren nog volledig gescheiden.

Classificatie

Het geslacht Protolabis werd in 1876 opgericht door Edward Drinker Cope om plaats te bieden aan de soort Procamelus heterodontus[6], die Cope zelf een paar jaar eerder had beschreven, op basis van fossiele overblijfselen die in Colorado in de bodem van het Midden-Mioceen zijn gevonden. Andere soorten die aan dit geslacht worden toegeschreven P. saxeus[7][8], P. barstowensis[9][10], P. coarctatus, P. inaequidens[11][12] uit het Laat-Mioceen, P. gracilis[13] uit het Midden-Mioceen en P. yavapaiensis[14] uit het Laat-Mioceen. Fossielen van Protolabis zijn gevonden in een groot deel van de westelijke en centrale Verenigde Staten, maar ook in Mexico en Honduras.

Protolabis is een archaïsche vertegenwoordiger van de onderfamilie Camelinae, bestaande uit de huidige kameelachtigen. Protolabis wordt beschouwd als de voorouder van meer afgeleide vormen, zoals Procamelus (waarschijnlijke de voorouder van kamelen en dromedarissen) en Hemiauchenia (vermoedelijk een mogelijke voorouder van lama's, guanaco's en vicuña's). Protolabis wordt toegeschreven aan een eigen stam (Protolabidinae), waartoe ook Tanymykter [15][16]en Michenia[17][18] behoren.

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

  • E. D. Cope. 1874. Report on the stratigraphy and Pliocene vertebrate paleontology of northern Colorado. Bulletin of the United States Geological and Geographical Survey of the Territories 1(1):9-22
  • E. D. Cope. 1876. On a New Genus of Camelidae. Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia 28:144-147
  • E. D. Cope and W. D. Matthew. 1915. Hitherto unpublished plates of Tertiary Mammalia and Permian Vertebrata. American Museum of Natural History Monograph Series 2
  • W. D. Matthew. 1924. Third contribution to the Snake Creek Fauna. Bulletin of the American Museum of Natural History 50:59-210
  • R. A. Stirton. 1929. Artiodactyla From the Fossil Beds of Fish Lake Valley, Nevada. University of California Publications, Bulletin of the Department of Geological Sciences 18(11):291-302
  • G. E. Lewis. 1968. Stratigraphic Paleontology of the Barstow Formation in the Alvord Mountain Area, San Bernardino County, California. United States Geological Survey Professional Paper 600-C:75-79
  • J. G. Honey and B. E. Taylor. 1978. A generic revision of the Protolabidini (Mammalia, Camelidae), with a description of two new protolabidines. Bulletin of the American Museum of Natural History 161(3):367-426
  • J. G. Honey, J. A. Harrison, D. R. Prothero and M. S. Stevens. 1998. Camelidae. In C. M. Janis, K. M. Scott, and L. L. Jacobs (eds.), Evolution of Tertiary Mammals of North America 1:439-462
  • J. G. Honey. 2007. Family Camelidae. The Evolution of Artiodactyls 177-188

Noten

  1. Mindat.org. www.mindat.org. Geraadpleegd op 27 oktober 2021.
  2. Fossilworks: Protolabis. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 14-01-2023.
  3. Mindat.org. www.mindat.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  4. Fossilworks: Poebrotherium. fossilworks.org. Gearchiveerd op 28-1-2021. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  5. Poebrotherium. prehistoric-fauna.com. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  6. Mindat.org. www.mindat.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  7. Fossilworks: Protolabis saxeus[dode link]. fossilworks.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  8. Mindat.org. www.mindat.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  9. Fossilworks: Protolabis barstowensis[dode link]. fossilworks.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  10. Mindat.org. www.mindat.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  11. Fossilworks: Protolabis inaequidens[dode link]. fossilworks.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  12. Mindat.org. www.mindat.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  13. Fossilworks: Protolabis gracilis[dode link]. fossilworks.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  14. Fossilworks: Protolabis yavapaiensis[dode link]. fossilworks.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  15. Fossilworks: Tanymykter. fossilworks.org. Gearchiveerd op 17-5-2014. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  16. Mindat.org. www.mindat.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  17. Mindat.org. www.mindat.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  18. Fossilworks: Michenia[dode link]. fossilworks.org. Geraadpleegd op 27-10-2021.
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Protolabis op de Italiaanstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.