Nadia El Fani

Nadia El Fani
Nadia El Fani in 2015 in Rome.
Nadia El Fani in 2015 in Rome.
Algemene informatie
Geboren Parijs
Religie geen (atheïst)
Beroep filmregisseur en -producent, scenarioschrijver
Bekend van Controverse Ni Allah Ni Maître

Nadia El Fani (Arabisch: نادية الفاني) (Parijs, 1 januari 1960) is een Frans-Tunesische filmregisseur, scenarioschrijver en producent. Ze heeft vooral documentaires geregisseerd over mensenrechten, vrouwenrechten, secularisme en religiekritiek.

Biografie

Carrière tot 2011

Nadia El Fani is het kind van Franse moeder en een Tunesische vader. Haar vader Béchir El Fani was na de onafhankelijkheid een van de leiders van de Tunesische Communistische Partij.[1] Hij verscheen in haar film Ouled Lenine ("Kinderen van Lenin").[2] Ze is de zus van cameraregisseur Sofian El Fani.

Nadia El Fani begon in de filmindustrie te werken als stagiaire in 1982 in de film Misunderstood (première in 1984) van de Amerikaanse regisseur Jerry Schatzberg,[3] die werd opgenomen in Tunesië.[4] Vervolgens werd ze eerste regieassistent en werkte onder meer samen met Roman Polanski, Nouri Bouzid, Romain Goupil and Franco Zeffirelli.[1] In 1990 regisseerde ze haar eerste korte film en stichtte haar eerste filmproductiemaatschappij in Tunesië, Z’Yeux Noirs Movies, om haar films te produceren en regisseren in dit land.[1] Ze was nauw betrokken bij Tunesische militant feministische groepen en begon in 1993 documentaires te maken met Femmes Leader du Maghreb en Tanitez-moi.[1]

El Fani verhuisde terug naar Paris in 2002 tijdens de postproductie van haar eerste lange fictiefilm Bedwin Hacker.[1] Ze wilde ontsnappen aan het regime van Ben Ali,[5] de Tunesische samenleving die naar haar gevoel steeds conservatiever werd onder druk van islamisten, en bedreigingen die ze ontving vanwege twee controversiële scènes in Bedwin Hacker.[6]:26:10 Daarna regisseerde ze verscheidene documentaires, waaronder Ouled Lenine in 2008. In de herfst van 2009 werd bij El Fani borstkanker vastgesteld en werd gestart met de behandeling hiervan.[7][8]

Controverse Ni Allah Ni Maître

El Fani bespreekt de controverse over haar film Ni Allah Ni Maître op de Secular Conference 2014 in Londen.

Begin 2011 regisseerde El Fani de non-fictiedocumentaire Ni Allah ni Maître ("Geen Allah noch Meester", een verwijzing naar de leus Ni dieu ni maître, in 1880 gemunt door de Franse socialist Louis Auguste Blanqui), in Frankrijk in de bioscopen gebracht onder de titel Laïcité, Inch'Allah ! ("Secularisme, als God het wil!"). De film beschrijft de gebeurtenissen in de aanloop naar de Jasmijnrevolutie in Tunesië van januari 2011 en gebeurtenissen er vlak na, waarbij de focus ligt op de rol van de islam in de publieke ruimte. In de film stelt El Fani dat de val van Ben Ali niet alleen politieke vrijheid zou moeten brengen, maar ook religieuze vrijheid. Ze verdedigt laïcité (secularisme) en waarschuwt tegen de dreiging van het islamisme.[9]

Eind april 2011 werd El Fani uitgenodigd door Hannibal TV om haar nieuwe film te bespreken in een studio met 500 toeschouwers. Ze meldde dat de boodschap van haar film goed werd begrepen en er geen vijandigheid kwam van het publiek. Hoewel ze bevestigde dat ze zelf atheïst was, beweerde ze dat Ni Allah ni Maître "niet anti-religieus" was, maar een verdediging van de scheiding van religie en staat. Ten tijde van het interview was ze kaal, een bijwerking van de chemotherapie.[5]

Een bewerkte kortere versie van het interview ging kort daarna online viraal, hetgeen leidde tot woeste reacties van islamisten.[5] Tijdens de première van de film in april 2011 in Tunis vielen tientallen islamisten met zwarte vlaggen de bioscoop aan, braken de deur open terwijl ze Allahoe akbar! schreeuwden en voorkwamen effectief dat de vertoning kon plaatsvinden. Islamistische advocaten dienden klachten in tegen haar film.[9] El Fani kreeg talloze doodsbedreigingen te verwerken omdat ze atheïst en kaal was en werd het doelwit van massale zwartmakerij op sociale media.[5] Een persoon op Facebook loofde 200 miljoen dinar uit voor eenieder die haar zou doden.[10] Ze besloot Tunesië te ontvluchten en keerde opnieuw terug naar Frankrijk om vervolging en celstraf te ontlopen.[11]

Haar film ging in Frankrijk op 21 september 2011 in première onder de titel Laïcité, Inch'Allah ! en ze ontving er de Prix internationale de la laïcité voor. Ze was tevens herstellende van haar kanker en grapte dat "de Revolutie de beste van de remedies was". Hoewel ze hoopte dat ze kon terugkeren naar Tunesië "om daar te leven en eindelijk vrij te zijn", was ze bang om te gaan en dat haar paspoort zou worden geconfisqueerd.[7]

Carrière na 2011

El Fani regisseerde Même pas mal in 2012. Daarin vergelijkt ze haar persoonlijke strijd tegen borstkanker met de politieke strijd tegen islamitisch fundamentalisme.[8]

Nadat de Tunesische FEMEN-activist Amina Tyler in 2013 werd gearresteerd wegens het online posten van een naaktfoto van zichzelf, behoorde El Fani tot de velen die haar steunden. El Fani deelde een foto van zichzelf op Facebook met op haar ontblote bovenlichaam het statement: “Mijn lichaam is van mij en is niet de bron van andermans eer.”[12] In 2013 regisseerde ze samen met Caroline Fourest Nos seins, nos armes ! ('onze borsten, onze wapens !'), een documentaire over de FEMEN-beweging voor France 2.

Op 2 juni 2017 werden de zes klachten die in 2011 tegen El Fani waren ingediend naar aanleiding van de vertoning van haar film Ni Allah ni Maître door de rechter afwezen.[13] In november 2017 keerde ze terug naar Tunesië om haar film Même pas mal te presenteren.[14] Het was de eerste keer in zes jaar dat ze in Tunesië was en haar vader zag, terwijl ondertussen al haar films door de staat waren verboden.[10]

Filmografie

Nadia El Fani spreekt over haar werk en de publieksreacties erop op de Secular Conference 2017.
  • 1990: Pour le plaisir ("Om het plezier", korte fictiefilm) – regisseur
  • 1992: Fifty-fifty mon amour ("Fifty-fifty lieve schat", korte fictiefilm) – regisseur
  • 1993: Femmes Leader du Maghreb ("Vrouwen Leider van van Maghreb", lange documentairefilm) – regisseur
  • 1993: Tanitez-moi ("Noem mij Tanit", lange documentairefilm) – regisseur
  • 1995: Mon cœur est témoin ("Mijn hart is mijn getuige", Québecs-Tunesische lange documentairefilm van Louise Carré) – producent
  • 1998: Tant qu'il y aura de la pelloche ("Zolang er maar film is", korte documentairefilm) – regisseur
  • 2003: Bedwin Hacker ("Bedoeïense Hacker", lange fictiefilm) – regisseur, scenarioschrijver en producent
  • 2005: Unissez-vous, il n'est jamais trop tard ! ("Verenigt U, het is nooit te laat!", voor de kortefilmreeks Paris la métisse ("Het gemengde Paris")) – regisseur
  • 2007: Ouled Lenine ("Kinderen van Lenin", lange documentairefilm) – regisseur
  • 2011: Ni Allah ni Maître ("Neither Allah nor Master"), in Frankrijk verspreid onder de titel Laïcité, Inch'Allah ! ("Laïcité, Insjallah!", lange documentairefilm) – regisseur, producent
  • 2012: Même pas mal ("Kan geen kwaad", lange documentairefilm) – co-regisseur (met Alina Isabel Pérez) en scenarioschrijver
  • 2013: Nos seins, nos armes ! ("Onze borsten, onze wapens !", lange documentairefilm voor France 2 over de FEMEN-beweging) – co-regisseur (met Caroline Fourest)

Erkenning

In 2011 ontving El Fani de Prix internationale de la laïcité ("Internationale prijs voor het secularisme") van het Comité Laïcité République in Frankrijk.[15] In 2013 won ze op het Panafrikaans Festival van Ouagadougou voor Film en Televisie (FESPACO) de prijs voor de Beste Lange Documentaire voor Même Pas Mal.

Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Nadia El Fani op de Franstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  1. ↑ a b c d e (fr) Nadia El Fani. franceinter.fr. Gearchiveerd op 10 april 2016. Geraadpleegd op 14 maart 2018.
  2. ↑ (fr) Entre manipulation télévisuelle et justesse cinématographique. Attariq Al Jadid (4 november 2008). Gearchiveerd op 30 september 2017. Geraadpleegd op 30 september 2017.
  3. ↑ Nadia El-Fani. allocine.fr. Gearchiveerd op 9 april 2016. Geraadpleegd op 25 maart 2016.
  4. ↑ (en) Misunderstood (1984) - Filming Locations. imdb.com. Gearchiveerd op 30 augustus 2005. Geraadpleegd op 25 maart 2016.
  5. ↑ a b c d (fr) Sophie Caillat, "Tunisie : Nadia El Fani, cinéaste menacée de mort parce qu'athée", L'Obs, 9 mei 2011. Gearchiveerd op 30 september 2018. Geraadpleegd op 13 maart 2018.
  6. ↑ Sarah Peace, Art as Resistance Panel Discussion, #IWant2BFree. International Conference on Free Expression and Conscience. Bread and Roses TV (30 juli 2017). Gearchiveerd op 11 juni 2020. Geraadpleegd op 13 maart 2018.
  7. ↑ a b (fr) Gaëlle Rolin, "Nadia El Fani, Liberté, égalité, laïcité", Madame Figaro, 23 oktober 2011. Gearchiveerd op 30 september 2018. Geraadpleegd op 14 maart 2018.
  8. ↑ a b (fr) Henda Chennaoui, "Nadia El Fani fait son Cinéma ?", Nawaat, 1 december 2015. Gearchiveerd op 30 september 2018. Geraadpleegd op 14 maart 2018.}
  9. ↑ a b Elhanan Miller, "Exiled Tunisian filmmaker comes to Tel Aviv to explain the revolution she documented", The Times of Israel, 8 juni 2012. Gearchiveerd op 29 september 2018. Geraadpleegd op 13 maart 2018.
  10. ↑ a b Hadani Ditmars, Nadia el-Fani: a soldier of secularism fights on. Middle East Institute (15 februari 2018). Gearchiveerd op 2 september 2018. Geraadpleegd op 14 maart 2018.
  11. ↑ Daniel Silas Adamson, "My enemy’s enemy - the battle for secularism", OpenDemocracy, 22 oktober 2014. Gearchiveerd op 11 september 2018. Geraadpleegd op 13 maart 2018.
  12. ↑ Priscilla Frank, "Paintings Of Feminist Protestors Celebrate The Women Who Bare It All To Fight Back", HuffPost, 17 november 2016. Gearchiveerd op 17 januari 2017. Geraadpleegd op 13 maart 2018.
  13. ↑ (fr) Cinéma : les plaintes contre Nadia El Fani classées sans suite. kapitalis.com (2 juni 2017). Gearchiveerd op 7 augustus 2017. Geraadpleegd op 26 december 2017.
  14. ↑ (fr) Même pas mal de Nadia El Fani aux JCC 2017. kapitalis.com (24 oktober 2017). Gearchiveerd op 27 oktober 2017. Geraadpleegd op 18 november 2017.
  15. ↑ (fr) Les lauréats du Prix de la Laïcité et les présidents du jury depuis 2003. laicite-republique.org (7 september 2017). Gearchiveerd op 2 oktober 2017. Geraadpleegd op 10 oktober 2017.
Bibliografische informatie
Mediabestanden
Zie de categorie Nadia El Fani van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.