Edsersloot

De Edsersloot, ook Edzersloot, Edsaertssloot, Elsensloot, Slochtersloot of Molensloot genoemd, was een klein scheepvaart- en ontwateringskanaal in het dorp Slochteren in de huidige gemeente Midden-Groningen.[1] Het kanaal vormde een zijtak van de Slochter Aa en stond een tijdlang in verbinding met de Sijpe of Siepsloot. Vanaf 1786 ging het vermoedelijk fungeren als het ontwateringskanaal van de molenpolder De Ruiten. Door ruilverkavelingswerkzaamheden werd het kanaal ooverbodig en werd het omstreeks 1970 gedempt. De naam ging over op de nieuw aangelegde Edserweg te Slochteren.

De Sluchter Sloet wordt voor het eerst genoemd in 1483, toen die deel ging uitmaken van een beoogde scheepvaartverbinding van Groningen naar Westfalen. Bij de aanleg van het Nije- of Spaansche Diep in 1585 werd het kanaal opnieuw in de internationale vaarverbinding opgenomen. Het gold toen als ein groeten sloet.[2] Om de waterstand op peil te houden, bevond zich een schutsluis of verlaat bij de Groenedijk. Bij de Sijpe werd een tweede verlaat gebouwd, terwijl in 1589 een extra stel schutdeuren ter hoogte van de Veendijk werd geïnstalleerd om wateroverlast uit het Oldambt te voorkomen. Ter hoogte van de Hoofdweg bevond zich een brug over het kanaal. De verbinding met de Sijpe kwam in 1612 te vervallen. Het onderhoud werd geregeld in 1609 en vastgelegd in de Buiren wilcoer van de Edzerssloot uit 1676.[3][4] Het onderhoud werd opnieuw geregeld door een uitspraak van de Hoge Justitiekamer in 1768.[5] Het kanaal staat afgebeeld op de provinciekaart van Nicolaes Visscher uit 1680[6] en die van Theodorus Beckeringh uit 1781. In de 19e eeuw stond het kanaal vermoedelijk bekend als Elsen- of Elzensloot.[7]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ B.W. Siemens, 'Het generale zijlvest der Drie Delfzijlen', in: Groningse Volksalmanak (1954), p. 118-152.
  2. ↑ Jan van den Broek, ‘Graven bij Stootshorn: de verbinding tussen Groningen en het Oldambt gedurende de oorlogsjaren 1580-1594’, in: Geurt Collenteur et al. (red.), Stad en regio: opstellen aangeboden aan prof. dr. Pim Kooij bij zijn afscheid als hoogleraar economische en sociale geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen, Assen 2010, p. 99-113, hier 109. Gearchiveerd op 6 april 2023.
  3. ↑ Groninger Archieven, 708, inv.nr. 460: Akte van overeenkomst over het onderhoud van de Edsartssloot, de brug (till) en het sluisje (verlaet), 1609.
  4. ↑ Groninher Archieven, Oud Register Feith 1676.38: Verklaring betreffende de uitvoering van de Buiren wilcoer van de Edzerssloot, 1676.
  5. ↑ ‘Arrondissementsrechtbank te Groningen, Burgelijke Kamer, Zitting van den 14 Januarij 1881’, in: Weekblad van het Regt 43 (1881), nr. 4658 (11 augustus). De in dit arrest genoemde Elsensloot of Molenwijk is kennelijk identiek aan de genoemde Edzersloot.
  6. ↑ Lud. Tjarda van Starkenborgh en Nicolaes Visscher, Groningae et Omlandiae dominum vulgo de Provincie van Stadt en Lande, 1680-1684.
  7. ↑ Verkoop van een behuizing bij de Elzensloot te Slochteren, Groninger Courant, 23 december 1851.