Bahasa-bahasa Kepulauan Sawar-Sumatera Barat Laut

Bahasa-bahasa Kepulauan Sawar-Sumatera Barat Laut
Bahasa-bahasa Batak-Kepulauan Sawar
Taburan
geografi:		Sumatera
Klasifikasi bahasa:Austronesia
  • Keluarga Polinesia-Melayu
    • Bahasa-bahasa Kepulauan Sawar-Sumatera Barat Laut
Bahasa-proto:Kepulauan Sawar-Sumatera Barat Laut Proto
Glottolog:nort2829[1]

Bahasa-bahasa Kepulauan Sawar-Sumatera Barat Laut ialah kumpulan di bawah keluarga bahasa Polinesia-Melayu yang dituturkan oleh orang Batak dan serumpunnya di pedalaman Sumatera Utara dan oleh orang Nias, orang Mentawai, dan lain-lain di kepulauan sawar Indonesia (Pulau Simeulue, Pulau Nias, dan Kabupaten Kepulauan Mentawai) berdekatan dengan pantai barat Sumatera.

Pengelasan

Bahasa subkumpulan Kepulauan Sawar-Sumatera Barat Laut ialah:

  • Bahasa Gayo
  • Bahasa-bahasa Batak
  • Bahasa Simeulue
  • Bahasa Nias-Sikule
  • Bahasa Mentawai
  • Bahasa Enggano (?)

Subkumpulan ini pertama kali diusulkan oleh Lafeber (1922), yang memanggilnya "bahasa-bahasa Batak-Nias".[2] Nothofer (1986) membentangkan bukti kosa kata dan fonologi untuk menyokong subkumpulan ini, memanggilnya "bahasa-bahasa Batak-Kepulauan Sawar".[3]

Kedudukan bahasa Enggano yang sangat berbeza adalah berkontroversi. Kedua-dua Lafeber (1922) dan Nothofer (1986) memasukkan bahasa Enggano sebagai bahasa turunan yang berkemungkinan.[2][3] Susunan ini ditolak oleh Edwards (2015) yang menganggap Enggano sebagai cabang utama dalam keluarga bahasa Polinesia-Melayu.[4] Kajian terkini oleh Smith (2017) bagaimanapun menyokong kemasukan bahasa Enggano dalam tentatif subkumpulannya "bahasa-bahasa Sumatera", yang merupakan gubahan lanjutan bahasa-bahasa Kepulauan Sawar-Sumatera Barat Laut yang seterusnya merangkumi bahasa Nasal yang dituturkan di Bengkulu di barat daya Sumatera.[5]

Kosa kata

Edwards (2015: 78)[4] menyediakan jadual berikut yang membandingkan kosa kata bahagian badan dalam pelbagai bahasa kepulauan sawar di Sumatera. Edwards (2015: 89) menganggap bahasa Enggano yang menyimpang itu bukan sebahagian daripada bahasa-bahasa Kepulauan Sawar-Batak.

Perkataan PMP Enggano Mentawai Nias Sikule Simeulue
kepala/hulu *qulu e-(ʔ)udu uteʔ həɡə tuhu ulu
rambut *buhek e-pududui alai bu bu buʔ
muka *daqih e-baka mata bava muko bobaŋon
mata *mata e-baka mata hərə mata mata
hidung *ijuŋ ẽ-pãnũ asak ixu nixu ixuŋ
mulut *baqbaq e-kaʔa ŋaŋa bava bafa ba(ʔ)ba
bibir *biRbiR e-ukudipo bibo beve befe befil
lidah *dilaq e-dio† lila, ʤala lela l/nela dila
gigi *nipen e-kaʔa ʧon ifɨ ifɨ ehen
telinga *taliŋa e-kadiha taliŋa taliŋa ɡuɡuyu (k)oeuʔ
leher *liqeR ẽ-ũʔũ lolokat baɡi ʔoɡu leŋɡəl
tangan *kamay/*lima e-ʔapo kabei bələxa,taŋa taŋa kaoʔ,siʔu
kuku *kanuhkuh ẽ-kanũʔũnũ sulet siʔa tena tenab˺
buah dada *titi(q)/*susu e-koko tottot susu totoʔ totuʔ
perut *tian e-kitai baɣa talu amatan besil
kaki *qaqay e-ae dere ahe ae haɨ
lutut *tuhud ẽ-pũʔũ u-ae bókolo tuhi bohun boxul
bulu *bulu e-pududui bulu bu bu buʔ
kulit *kulit e-ʔudi kulit uli bebi bebiʔ
daging *hesi e-heda akkelak naɡole ö(h)i isi
lemak *miñak/*himaR ẽ-mĩnãʔ㇠lainak tavə tafɨ tafɨ
tulang *tuqelaŋ e-ʔaa tolat təla tɨ/öla sod˺
jantung *pusuq e-báhau, ẽ-kẽmã teinuŋ tədə ɨlaxa, oho ate
darah *daRaq e-kiaki loɣau do do dala
hati *qatay ẽ-nĩũnĩũ atei ate bala
kencing *iheq ẽ-ĩkõ kia iə xiɨ k/xiɨ
tahi *taqi e-kai tanai tai tai tai

Rujukan

  1. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, penyunting (2017). "Northwest Sumatra–Barrier Islands". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. ^ a b Lafeber, Abraham (1922). Vergelijkende klankleer van het Niasisch. s'-Gravenhage: Hadi Poestaka.
  3. ^ a b Nothofer, Bernd (1986). "The Barrier Island Languages in the Austronesian Language Family". In Geraghty, P., Carrington, L. and Wurm, S.A. (eds.) Focal II: Papers From the Fourth International Conference on Austronesian Linguistics, pp. 87–109. Pacific Linguistics, Series C, No. 94, Canberra, Research School of Pacific and Asian Studies, The Australian National University.
  4. ^ a b Edwards, Owen (2015). "The Position of Enggano within Austronesian". Oceanic Linguistics 54(1): 54-109
  5. ^ Smith, Alexander D. (2017). "The Western Malayo-Polynesian Problem". Oceanic Linguistics 56(2): 435-490

Templat:Austronesian languages

  • l
  • b
  • s
rasmi: Bahasa Indonesia (Isyarat 2)

Aceh • Bangka • Batak Alas-Kluet • Batak Angkola • Batak Dairi • Batak Karo • Batak Mandailing • Batak Simalungun • Batak Toba • Col • Duanoa • Enggano • Gayo • Haji • Kaur • Kerinci • Komering • Kubu • Lampung Api • Lampung Nyo • Loncong • Lubu • Melayu tempatan a • Melayu Tengah • Melayu Jambi • Mentawai • Minangkabau • Musi • Nasal • Nias • Pekal • Rejang • Sikule • Simeulue

Baduy • Betawi • Indonesia Peranakan 1 • Javindo 1 • Jawa • Kangean • Kawi • Madura • Osing • Pecok 1 • Sunda • Tengger

Bahasa-bahasa di Kepulauan Nusa Tenggara

Abui • Adang • Adonara • Alor • Amarasi • Anakalangu • Bali • Bengkala 2 • Bilba • Bima • Blagar • Bunak • Dela-Oenale • Dengka • Dhao • Ende • Hamap • Helong • Ile Ape • Kabola • Kafoa • Kamang • Kambera • Kedang • Kelon • Kemak b • Ke'o • Kepo' • Kodi • Komodo • Kui • Kula • Lamaholot • Lamalera • Lamatuka • Lamboya • Lamma • Laura • Lembata Barat • Lembata Selatan • Levuka • Lewo Eleng • Lewotobi • Lio • Lole • Melayu Bali • Melayu Kupang • Melayu Larantuka • Mamboru • Manggarai • Nage • Nedebang • Ngada • Ngada Timur • Palue • Rajong • Rembong • Retta • Ringgou • Riung • Rongga • Sabu • Sasak • Sawila • Sikka • So'a • Sumbawa • Tambora • Tereweng • Termanu • Tetun b • Tewa • Tii • Uab Meto • Wae Rana • Wanukaka • Wejewa • Wersing

Ampanang • Aoheng • Bahau • Bakati' • Bekati' Rara • Bekati' Sara • Bakumpai • Banjar • Basap • Benyadu' • Bidayuh Biatah • Bidayuh Bukar-Sadong • Bolongan • Bukat • Bukitan • Burusu • Dusun Deyah • Dusun Malang • Dusun Witu • Embaloh • Hovongan • Iban a • Jangkang • Kayan Mahakam • Kayan Busang • Kayan Sungai Kayan • Kayan Mendalam • Kayan Wahau • Kelabit a • Kembayan • Kendayan • Keninjal • Kenyah Kelinyau • Kenyah Wahau • Kereho • Kohin • Lawangan • Lengilu • Lun Bawang • Ma'anyan • Melayu Berau • Melayu Bukit • Melayu Kota Bangun Kutai • Melayu Tenggarong Kutai • Melayu Dayak • Modang • Mualang • Ngaju • Okolod • Ot Danum • Paku • Punan Aput • Punan Merah • Punan Merap • Punan Tubu • Putoh • Ribun • Sa'ban • Sanjau Basap • Sanggau • Seberuang • Segai • Selungai Murut • Semandang • Sembakung Murut • Siang • Tagal Murut • Taman • Tausug • Tawoyan • Tidong • Tunjung • Uma' Lasan • Uma' Lung

Bahasa-bahasa di Sulawesi

Andio • Aralle-Tabulahan • Bada • Bahonsuai • Banjau Indonesia • Balaesang • Balantak • Bambam • Banggai • Bantik • Baras • Batui • Behoa • Bentong • Bintauna • Boano • Bobongko • Bolango • Bonerate • Budong-Budong • Bugis • Bungku • Buol • Busoa • Campalagian • Cia-Cia • Dakka • Dampelas • Dondo • Duri • Enrekang • Gorontalo • Kaidipang • Kaili Da'a • Kaili Ledo • Kaili Unde • Kaimbulawa • Kalao • Kalumpang • Kamaru • Kioko • Kodeoha • Konjo Pegunungan • Konjo Pesisir • Koroni • Kulisusu • Kumbewaha • Laiyolo • Lasalimu • Lauje • Lemolang • Liabuku • Lindu • Lolak • Maiwa • Makassar • Melayu Makassar • Melayu Manado • Malimpung • Mamasa • Mamuju • Mandar • Moma • Mongondow • Mori Atas • Mori Bawah • Moronene • Muna • Napu • Padoe • Pamona • Panasuan • Pancana • Pannei • Pendau • Ponosakan • Rahambuu • Rampi • Ratahan • Saluan • Sangir • Sarudu • Sedoa • Seko Padang • Seko Tengah • Selayar • Suwawa • Ta'e • Taje • Tajio • Talaud • Taloki • Talondo' • Toala' • Tolaki • Tomadino • Tombelala • Tombulu • Tomini • Tondano • Tonsawang • Tonsea • Tontemboan • Topoiyo • Toraja-Sa'dan • Totoli • Tukang Besi Selatan • Tukang Besi Utara • Ulumanda' • Uma • Waru • Wawoni • Wolio • Wotu

Bahasa-bahasa di Kepulauan Maluku

Alune • Amahai • Ambelau • Aputai • Asilulu • Babar Tenggara • Babar Utara • Banda • Barakai • Bati • Batuley • Benggoi • Boano • Bobot • Buli • Buru • Dai • Damar Barat • Damar Timur • Dawera-Daweloor • Dobel • Elpaputih • Emplawas • Fordata • Galela • Gamkonora • Gane • Gebe • Geser-Gorom • Gorap • Haruku • Hitu • Horuru • Hoti • Huaulu • Hukumina • Hulung • Ibu • Ili'uun • Imroing • Kadai • Kaibobo • Kamarian • Kao • Karey • Kayeli • Kei • Kisar • Koba • Kola • Kompane • Kur • Laba • Laha • Larike-Wakasihu • Latu • Leti • Liana-Seti • Lisabata-Nuniali • Lisela • Lola • Loloda • Lorang • Loun • Luang • Luhu • Maba • Makian Barat • Makian Timur • Melayu Ambon • Melayu Bacan • Melayu Banda • Melayu Maluku Utara • Mangole • Manipa • Manombai • Manusela • Mariri • Masela Barat • Masela Tengah • Masela Timur • Masiwang • Modole • Moksela • Naka'ela • Nila • Naulu Selatan • Naulu Utara • Nusa Laut • Oirata • Pagu • Palumata • Patani • Paulohi • Perai • Piru • Roma • Sahu • Salas • Saleman • Saparua • Sawai • Seit-Kaitetu • Selaru • Seluwasan • Sepa • Serili • Serua • Sula • Tabaru • Taliabu • Talur • Tarangan Barat • Tarangan Timur • Tela-Masbuar • Teluti • Teor • Ternate • Ternateño1 • Te'un • Tidore • Tobelo • Tugun • Tugutil • Tulehu • Ujir • Waioli • Watubela • Wamale Selatan • Wamale Utara • Yalahatan • Yamdena

Bahasa-bahasa di Papua *

Abinomn 3 • Abun 3 • Aghu • Airoran • Ambai • Anasi • Ansus • Arandai • Arguni • As • Asmat Pantai Kasuari • Asmat Tengah • Bahasa Asmat Utara • Asmat Yaosakor • Atohwaim • Auye • Awbono • Awera • Awyi • Awyu Asue • Awyu Tengah • Awyu Edera • Awyu Jair • Awyu Utara • Awyu Selatan • Bagusa • Baham • Barapasi • Bauzi • Bayono • Bedoanas • Beneraf • Berik • Betaf • Biak • Biga • Biritai • Bonggo • Burate • Burmeso • Burumakok • Buruwai • Busami • Citak • Citak Tamnim • Dabe • Damal • Dani Lembah Bawah • Dani Lembah Tengah • Dani Lembah Atas • Bahasa Dani Barat • Dao • Dem • Demisa • Dera • Diebroud • Dineor • Diuwe • Doutai • Duriankere • Dusner • Duvle • Edopi • Eipomek • Ekari • Elseng 3 • Emem • Eritai • Erokwanas • Fayu • Fedan • Foau • Gresi • Hatam 3 • Hupla • Iau • Iha • Iha Pijin 4 • Irarutu • Iresim • Isirawa • Itik • Iwur • Jofotek-Bromnya • Kaburi • Kais • Kaiy • Kalabra • Kamberau • Kamoro • Kanum Bädi • Kanum Ngkâlmpw • Kanum Smärky • Kanum Sota • Kapauri • Kaptiau • Karas • Karon Dori • Kaure • Kauwera • Kawe • Kayagar • Kayupulau • Kehu 5 • Keijar • Kemberano • Kembra 5 • Kemtuik • Ketengban • Ketum • Kimaghima • Kimki • Kirikiri • Kofei • Kokoda • Kombai • Komyandaret • Konda • Koneraw • Kopkaka • Korowai • Korupun-Sela • Kosare • Kowiai • Kuri • Kurudu • Kwer • Kwerba • Kwerba Mamberamo • Kwerisa • Kwesten • Kwinsu • Legenyem • Lepki 5 • Liki • Maden • Mai Brat • Mairasi • Maklew • Melayu Papua • Mander • Mandobo Atas • Mandobo Bawah • Manem • Manikion • Mapia • Marau • Marind • Marind Bian • Masimasi • Massep 3 • Matbat • Mawes • Ma'ya • Mekwei • Meoswar • Mer • Meyah • Mlap • Mo • Moi • Molof 5 • Mombum • Momina • Momuna • Moni • Mor • Mor • Morai • Morori • Moskona • Mpur 3 • Munggui • Murkim 5 • Muyu Utara • Muyu Selatan • Nafri • Nakai • Nacla • Namla 5 • Narau • Ndom • Nduga • Ngalum • Nggem • Nimboran • Ninggerum • Nipsan • Nisa • Obokuitai • Onin • Onin Pijin 4 • Ormu • Orya • Papasena • Papuma • Pom • Puragi • Rasawa • Riantana • Roon • Samarokena • Saponi • Sauri • Sause • Saweru • Sawi • Seget • Sekar • Semimi • Sempan • Sentani • Serui-Laut • Sikaritai • Silimo • Skou • Sobei • Sowanda • Sowari • Suabo • Sunum • Tabla • Taikat • Tamagario • Tanahmerah • Tandia • Tangko • Tarpia • Tause • Tebi • Tefaro • Tehit • Tobati • Tofanma 5 • Towei • Trimuris • Tsaukambo • Tunggare • Una • Uruangnirin • Usku 5 • Viid • Vitou • Wabo • Waigeo • Walak • Wambon • Wandamen • Wanggom • Wano • Warembori • Wares • Waris • Waritai • Warkay-Bipim • Waropen • Wauyai • Woi • Wolai • Woria • Yahadian • Yale Kosarek • Yali Angguruk • Yali Ninia • Yali Lembah • Yaqay • Yarsun • Yaur • Yawa • Yei • Yelmek • Yeretuar • Yetfa • Yoke • Zorop

1 Kreol • 2 Bahasa isyarat • 3 Bahasa isolat • 4 Bahasa Pidgin • 5 Tidak diklasifikasikan
a termasuk loghat Kepulauan Riau asas baku Singapura, Malaysia dan Brunei Darussalam yang
berjiranan – loghat ini dilayan sebagai "bahasa" berasingan daripada "bahasa Indonesia" • b juga dituturkan di Timor Leste, Papua New Guinea dan/ negara-negara Oceania lainnya.

Italik: Bahasa hapus atau bahasa mati.

*Catatan: Kalimantan dan Papua di sini hanya yang termasuk dalam wilayah Indonesia.